Beste Generaal,
Toen ik afgelopen woensdag wakker werd, lag ik tegenover een onderofficier. Hij was aan zijn neus geopereerd om het snurken te verhelpen, een ingreep die ‘s nachts weinig succesvol zou blijken.
‘Weet je wat de hoogste militaire rang is?’ vroeg hij me.
‘Generaal, vier sterren’
‘Kolonel,’ verbeterde hij me, ‘alles daarboven is politiek.’
De korte lach deed pijn aan de hechtingen in mijn buik. Dat de rest politiek is, bleef even hangen en ik dacht aan uw reactie op het Volkskrantartikel van 24 juli. U kon zich niet vinden in de strekking van het stuk en wees erop dat iedereen bij ons mag zeggen wat hij wil, mits hij zich maar aan zijn eigen niveau houdt.
Wat had ik deze post graag een ‘like’ gegeven generaal, maar ik kon het niet. Ik dacht terug aan maandagmorgen 22 februari 2010, het kabinet was gevallen en eindelijk waren we verlost van een minister met een ernstig gebrek aan kennis van militaire operaties. De teleurstelling onder de militairen was groot toen PvdA en CDA de verlenging van een missie gebruikten als laatste kwestie om een slecht huwelijk te laten ontsporen.
Op verzoek van de NRC schreef ik een opinieartikel op persoonlijke titel . Vooraf toestemming voor publicatie vragen aan Defensie Communicatie zou waarschijnlijk tot een negatief advies zou leiden, dus ik wist dat ik hiervoor op het matje geroepen zou worden. Sterker nog, ik hield er rekening mee dat ik per direct op non-actief gezet zou worden. De toenmalige Commandant Landstrijdkrachten was woedend en van mijn brigadecommandant kreeg ik ongenadig op mijn donder. Het was niet aan mij om dit artikel te schrijven en er werd mij te verstaan gegeven dat ik (voorlopig) geen contact meer met de media mocht hebben.
Voor ik de kamer van mijn commandant verliet, keek hij me aan.
‘Je hebt een scherpe blik en kunt verdomme wel schrijven.’
Vol onbegrip verliet ik het bureau. Er zijn mensen binnen onze organisatie die dit verhaal hadden moeten vertellen, voor onze soldaten op hadden moeten komen. Mensen voor wie er bij defensie een regeling is zodat ze over belangrijke thema’s openlijk kunnen spreken en bij ontslag hun salaris behouden. Toch durfden ze het niet.
Lang had ik weinig met de media te maken, maar toen bekend werd dat er een nieuw boek van mij zou verschijnen veranderde dat. Er ontstond commotie en iedereen praatte er over, maar niemand met mij. Ik besloot daarom te bellen met een bekende bij Defensie Communicatie en vroeg hoe ik kon helpen om de problemen op te lossen.
‘Daar is het nu te laat voor,’ werd me toegebeten, ‘je hebt mensen met heel veel invloed boos gemaakt. Mensen die wel eens kunnen besluiten dat je boekpresentatie niet doorgaat.’
‘Wat bedoel je?’ vroeg ik verbaasd.
‘Je zou zomaar nodig kunnen zijn op een oefening.’
Hoe kon ik dit anders ervaren dan als een dreigement, generaal? Zoals ik dat ook ervoer toen diezelfde medewerker mij ervan weerhield om op basis van mijn ervaring in Afghanistan op tv te praten over de (Afghaanse) defensietolk Ahmadzai.
Ik was niet een van de vijf uit de Volkskrant en weet ook niet wie het zijn, maar ik hoor het in mijn omgeving regelmatig. Defensie en de media vormen in mijn ogen geen gelukkig huwelijk, generaal. Dat hoeft ook niet, de media zijn naar mijn mening geen kans of bedreiging, ze zijn een feit. Misschien zit daar het probleem, we zien ze graag als het wat oplevert en willen zwijgen zodra het vervelend wordt.
‘A friend is somebody who tells you to take care of your nosehair’, dus grijp ik uw uitnodiging aan om als volwassen organisatie te leren van kritiek. Omdat ik denk dat ons werk veel uitleg vraagt en wij goed genoeg zijn om niets te hoeven verbergen.
Met alle respect,
Niels
Pingback: Lang leve het verzet - Niels Roelen
Pingback: Intimidatie, machtsmisbruik en wantrouwen: de angstcultuur bij Defensie | Lukas Bouwman
Beste Niels,
meestal “vind ik wel iets” van je stukjes, haal mijn schouders op en ga door met ademen. Ditmaal reageer ik toch maar een keer. Het hoofd bieden aan aan demagogie op het politieke niveau vereist “masseren” en denken aan effecten van 2e en 3e orde. “Wij”, deel uitmakend van de “rubberen tussenlaag” hebben hier niet altijd kaas van gegeten of weten hoe de (militaire) invloed op een juiste wijze kan worden aangewend ten einde “gunstige(re) omstandigheden te verkrijgen voor onze organisatie. Petje af echter voor je schrijfkunsten!! Los van wat je er mee kunt of wilt bereiken overigens. Gelukkig leven we in een land waar de vrijheid van meningsuiting een hoog goed is, maar het feit dat je destijds twijfelde aan het behouden van je baan zegt ook iets. Even terug, wat er bereikt is op het hoogste niveau qua defensie zegt genoeg Dat “we” de politieke leiding van dit land ergens de schuld van geven ma, het zegt echter wellicht ook iets over de wijze waarop dat niveau “gemasseerd” is. Dat ik “wellicht” schrijf is overigens ook “indekken”, ook dat zegt iets.
Steekhoudend verhaal Niels! Ik heb zelf ook al een paar keer een kritisch opiniestuk naar verschillende kranten gestuurd maar allen weigeren het te plaatsen zonder mijn naam eronder. Dit weiger ik omdat ik nog altijd actief ben binnen defensie en weet dat de organisatie rancuneus kan reageren naar mensen die volgens hun (lees generaals) uit de school klappen! Zei zouden dit eigenlijk meer moeten doen om deze zenuwen bloot te leggen en zelf te zeggen tegen de minister tot hier en niet verder anders neem ik ontslag. Het probleem is dat de rangen tussen generaal niet gesloten zijn! De trend dat als jij het niet kan/wil dan geef mij de functie maar en dan doe ik het wel doet ons de das om!
Beste Niels, schrijven is een kunst die jij zeker beheerst. Maar politiek, geld en zelfrespect gaan blijkbaar niet altojd samen.
Je hebt het weer prachtig onder woorden gebracht, niet de oplossing maar wel ons gevoel. Succes en sterkte!
Roel, zo ervaar ik dat nu ook en het lijkt erop dat als je positief kritisch en met een warm, héél warm, gevoel over ‘jouw bedrijf’ (de goede zaak) praat, je weg wordt geplaatst.
Hou vol; half leeg is ook zo wat,
Erwin.
Dank je Frank, ik weet niet of ik die positie ambieer. 😉
Ik volg je nu al wat jaren in stilte Niels. Op dit stukje wil ik echter wel reageren. Als slachtoffer van de cariere drang van mijn toenmalige brigadegeneraal was ik helaas gedwongen ontslag te nemen bij defensie. Ik ben het alleen niet helemaal eens met de snurkende onderofficier. Mijn toenmalige bataljonscommandant en zeker ook de bataljonsadjudant hebben eigen belang voor het belang van ondergeschikten gesteld. Nu heeft dit niets met politiek te maken maar ik denk wel dat het raakvlakken geeft. Het heeft, doet, mijn militaire hart nog steeds heel veel pijn dat hierin nog steeds niets is veranderd. Maar voor jou instelling en jou verbale kwaliteiten heb ik veel respect. Het doet me goed dat de instelling die je als cadet had is gebleven en positief is verbeterd. Wat mij betreft een bevordering waard. Maak jou maar bevelhebber, dan hoort Nederland eindelijk hoe het echt is gesteld met defensie! Ga zo door kerel!
Op de eerste plaats beterschap! Ten tweede, weer een onderofficier met visie! Maar jouw gelijk steekt mij nog het meest. Een mooie quote dat de media een feit is. Wat ook een feit is dat ik moet lezen dat de kogels op zijn en dat dit door politici belachelijk gemaakt wordt. En daarna is het weer stil. Geen val van het kabinet, geen parlementaire enquête, geen manager die op het matje moet komen.
We donken een glas, deden een plas en alles bleef zoals het was.
Weer een duidelijk stuk Niels! Was leuk je nog even gesproken te hebben bij de veteranendag!
Dank je wel, Niels. Ik heb overwogen te reageren op Meneer de Kruif, maar je hebt het al voor me gedaan.
Mvg een van de vijf
Goed plan Marchel!
Graag gedaan en ik meen het echt! Kijk trouwens uit naar een bundeling van je korte verhalen 😉
Niels jongen je probleem is van alle dag. Met hel en verdoemenis proberen de generaals je van je eigen eerlijke mening af te brengen, bang dat het hun eigen carrière zal schaden. Je tekst “Er zijn mensen binnen onze organisatie die dit verhaal hadden moeten vertellen, voor onze soldaten op hadden moeten komen. Mensen voor wie er bij defensie een regeling is zodat ze over belangrijke thema’s openlijk kunnen spreken en bij ontslag hun salaris behouden. Toch durfden ze het niet” klopt niet helemaal. Er zijn krantenartikelen uit 1995 -2002 in o.m. de AD die dat kunnen aantonen en er zijn genoeg artikelen in de Carree het orgaan van het NOV in de jaren 2005-2015 die zich herhaaldelijk hebben uitgesproken voor de militair en burger op de werkvloer. Vrijheid van meningsuiting is in de militaire organisatie een selectief grondrecht. Voor generaals en hoge burgerambtenaren. Maar die benutten dat grondrecht niet.
Hey Niels,
Lang niet gesproken…
Politiek wordt natuurlijk op elk niveau bedreven, echter hoe hoger het niveau des te minder tastbaar het wordt. Wat men naar mijn mening op het hoogste niveau wel eens vergeet is “draagvlak”! Doordat er steeds vaker politiek wordt bedreven en de uitleg naar beneden summier is, wordt het draagvlak steeds minder! Om je heen zie je steeds meer ambitieuze mensen vertrekken naar een andere organisatie.
Goed stuk Niels!
Moeten maar weer eens een bakkie doen.
Gr Marchel
Dank voor dit mooie compliment Alex!
U heeft gelijk. De generaals zijn inderdaad politici. Ik vind het verbazingwekkend, dat de generaals van de defensiestaf akkoord zijn gegaan met de bezuinigingen, zoals de verkoop van de Leo’s. Evenzo vind ik het verbazingwekkend dat de heer Berlijn na zijn functie als Chef Defensiestaf, waarin hij de JSF er door gejast heeft nu een consultantfunctie heeft bij Thales, een dochter van Lockheed, die de F35 bouwt. Erger vind ik dat de grootste smet, Srebenica, cq de omgang daarmee zich niet meer focust op Couzy, Nicolai en Voorhoeve, allemaal politici, of ze nu generaal waren of niet. Middendorp is eentje in de lange rij. In “a bright shining lie” wordt beschreven hoe de “carrieristen” -“the armchair generals”- van Vietnam een puinhoop maakten. Hoe kunnen de bazen van het defensiebedrijf akkoord zijn gegaan met de draconische bezuinigingen EN de duurste defensieorder uit de geschiedenis? Was het slecht voor de carriere om te protesteren?
Er zouden meer mensen moeten zijn zoals jij…..tijden zijn veranderd en sommigen kunnen daarmee niet uit de voeten. Maar daar hoef jij (of een ander) niet de dupe van te worden. Jij schrijft altijd keurig, beleefd en wat jij voelt. En dát mag een ander, wie dan ook!!!, niet tegenhouden!