Nu de zon ondergegaan is, slenter ik vanaf het strand van Arromanches terug het dorpje in. Een plaatsje dat uitgestorven zou zijn, maar met haar pontons, musea en souvenirwinkeltjes sinds juni 1944 overleeft aan het D-Day infuus. 

Vanaf de Boulevard Général Leclerc loop ik de Rue Lieutenant Colonel de Goncourt in en stop bij de deur waar een koe op geschilderd is. Bij gebrek aan een bel klop ik aan, duw deur voorzichtig open, loop naar binnen en ga bij VanLuc en zijn vrouw Caroline, beiden kunstenaars, aan de keukentafel zitten. 

In 2006, een jaar voordat onze eenheid naar Afghanistan ging, ontmoetten we elkaar voor het eerst in zijn galerie. Ik kocht een kunstwerkje van hem, een schilderijtje van een koe omdat de koe zijn handelsmerk is. En passant raakten we in gesprek over kunst en de oorlog tegen het terrorisme. 

‘Voor Niels,’ vatte hij onze toevallige ontmoeting op de achterkant van het schilderijtje samen, ‘mijn vriend voor een dag.’ 

Vandaag kom ik een beeldje bij hem ophalen dat hij speciaal voor mij maakte. Een koe, omdat niemand zulke koeien maakt als hij. We drinken wijn en praten over oorlog. De oorlog van toen, de oorlog van nu en die oorlog van mij. 

Misschien dat ik hem iets uit kan leggen. Vanaf de keukentafel wijst hij in de richting van het strand. 

‘Charges de feux et de fer….’, begint hij zijn verhaal over de soldaten die hier aan land kwamen om te vechten tegen de waanzin van een man. Hij twijfelt of we er iets van geleerd hebben, of er ooit een einde komt aan de haat van mensen.

‘Zou,’ sluit hij af, ‘vrijheid niet meer kunnen en moeten zijn dan de pauze tussen twee oorlogen in?’ 

VanLuc kijkt me aan of ik met mijn verleden het antwoord weet. Rustig laat ik de rode wijn in mijn glas draaien en denk aan die ene zin die ik ooit over de stranden van Normandië las. 

Op zes juni kleurde hier het bloed van soldaten de zee rood, zo rood dat het water nooit meer haar normale kleur zal krijgen. 

Natuurlijk weet je dat het onzin is, dat met de tijd zelfs het staal van de Mulberry havens door de zee verzwolgen zal worden, de zee weer blauw en de stranden gewoon geel zijn, maar je voelt de waarschuwing. Of beter, de wanhoop. 

Oorlog is niets meer of minder dan een oude koe, die door idioten van tijd tot tijd uit de sloot gehaald wordt.

Niels ®elen