Lieve Arnon,

Afgelopen maandag mocht ik op het Vredespaleis in Den Haag de film ‘Inbetween Worlds’ introduceren. De film gaat over een Duitse officier die zijn broer heeft verloren in Afghanistan en er terugkeert voor een tweede tour. Het verloop van zijn tweede missie is op zijn zachtst gezegd een deceptie. De hulp die hij de Afghanen moet bieden, wordt sterk ingeperkt door regels waarachter zijn superieuren zich verschuilen en dit leidt tot gevoelens van onmacht en frustratie.

Zelf had ik de film al eerder gezien op het Movies that Matter Film Festival, ook in Den Haag. Na afloop nam ik deel aan een forumdiscussie waar ook de Afghaanse tolk Ahmadzai, die voor Nederland getolkt heeft, bij aanwezig was. De tolk die de Duitsers in deze film mee krijgen, wordt bedreigd. Zijn vader is al vermoord en dus vraagt hij asiel aan. Nu kan hij asiel krijgen als vaststaat dat zijn leven inderdaad gevaar loopt. Het enige acceptabele bewijs voor die dreiging kan echter pas geleverd worden als de tolk (net als Ahmadzai) wordt vermoord. De Catch-22-achtige plot is feit, geen fictie.

Absurd is voor mij op dit soort momenten een synoniem voor bureaucratisch realisme. Om deze situaties van me af te kunnen zetten, zoek ik meestal verzachting in Kafka. Franz Kafka die jou ook zeker niet onberoerd heeft gelaten. In een verslag voor een academie laat hij de tot mens gecultiveerde aap Rode Peter de mensheid toespreken. Peter praat, is ontwikkeld, gedistingeerd zelfs, maar vooral ‘inbetween worlds’.

Ik dacht ook aan Kafka gisterenmiddag toen ik in het atelier van Jules Calis die zijn stripverslag ‘Van Brabant naar Afghanistan… en terug’ presenteerde. In zijn atelier staan drie emmers Afghaans zand. Voorzichtig liet ik een handje zand door mijn handen in mijn broekzak glippen. Ik dacht aan vluchtelingen die hun thuis hebben achtergelaten, veroordeeld door de angst van inheemsen. Aan de mensen die praten over het in huis nemen van een asielzoeker alsof het gaat om een nieuw huisdier.

Ik bemoei me er niet mee Arnon, maar hoelang zal het duren voordat ik me niet meer kan verschuilen achter het imago van buitenstaander zoals Rode Peter, maar net als Gregor Samsa wakker wordt uit een onrustige droom. Het moment dat je in de spiegel kijkt en moet constateren dat je in een monsterachtig ongedierte veranderd bent?

Liefs Niels

 Niels ®elen