‘De mensen mogen misschien oorlogsmoe zijn, maar niet te moe om hun leger te helpen’. In een galerie in Kiev liggen brokstukken, helmen en kledingstukken tentoongesteld. “Trofeeën”, noemt de galeriehoudster het. De opbrengst van “365 dagen” gaat naar een stichting die materiaal voor het Oekraïense leger aanschaft. 

‘Ik zou daar niet met je blote handen aanzitten,’ zegt ze alsof je er een besmettelijke ziekte van oploopt, ‘het is Russisch’. Ze heeft weinig empathie voor de gesneuvelde soldaat  met wiens bloed en weefsel het uniform doordrenkt is. Ze is blij met de helm van de Russische jongen waar nog stukjes hersenen aan kleven. 

Bij een zelfmoordaanslag in Afghanistan, regende het stukjes verbrand mensenvlees op de kleding van een aantal van onze soldaten. 

‘Het stonk naar aangebrande BBQ,’ vertellen ze tijdens het verbranden van hun uniformen, ‘een tweede kans krijgt hij niet’, peppen ze zichzelf weer op. Diep van binnen zijn ze, misselijk door wat er is gebeurd, klaar met de oorlog. 

In de galerie ligt een dagboek. Van het geloof in Poetins speciale operatie blijft voor de Russische soldaat uiteindelijk maar een zin over:  ‘Ik hoop dat ik gauw thuis ben’. 

Niels ®elen