‘We delen jullie pijn’, zegt Poetin tegen een groep soldatenmoeders, ‘Niets kan de pijn van het verlies van een zoon vervangen’. Moederdag in Rusland voltrekt zich aan een lange tafel met thee, cake, fruit en gemeenteraadsmicrofoons. 

Buiten staan de moeders die niet welkom zijn. ‘blijf jij je voor ons verstoppen?’, vrouwen die met hun protesten Poetin al eerder tot terugtrekken uit een oorlog dwongen. ‘Onze zonen zijn kanonnenvoer’.  

Pas op zijn 97e keerde Sandy Cortman voor het eerst terug naar de Ginkelse Heide bij Arnhem. De ellende die hij in operatie Market Garden meemaakte, had hem altijd van de herdenking weggehouden. Driekwart eeuw later wilde hij toch terug. Nog een keer de sprong van toen maken, bleek geen sinecure. Artsen, militairen zelfs de politiek bemoeide zich ermee. Wat als de fragiele Cortman gewond zou raken of overlijden? 

Cortman wachtte het geduldig af. Mogelijk dacht hij aan de generaals en politiek die in september 1944, toen hij nog een heel leven voor de boeg had, de risico’s als noodzakelijk zagen. Aan moeders werd destijds niets gevraagd, terwijl juist zij zoveel te zeggen hadden.

Niels ®elen