De moeder van de Russische soldaat Vadim Sjisjimarin(21) kan niet geloven dat haar zoon mensen heeft doodgeschoten. ‘Dat doet alleen iemand onder invloed van alcohol of drugs.’

Zelf pleitte hij in Kiev schuldig. Niet op bevel van zijn sergeant, luitenant of kapitein, maar gewoon van een andere soldaat opende hij met zijn mitrailleur het vuur op een ongewapende man. Van de Neurenberg processen, het begin van het internationaal strafrecht, had hij nog nooit gehoord. Zonder enige gêne zocht hij daarom dekking achter die ene zin: ‘Befehl ist befehl.’

Voor Afghanistan heb ik veel nagedacht over schieten op andere mensen. De praktijk bleek eenvoudiger dan verwacht. Drank en drugs zijn overbodig, de drang te overleven volstaat. Je legt aan, richt en haalt de trekker over om dreigingen weg te nemen. 

Van Oleksandr Sjelipov ging geen enkele dreiging uit, je had niet op hem hoeven schieten. Dat Sjisjimarin tijdens het proces om vergeefs vergeving vraagt aan de weduwe, is veelzeggend. Het laat zien dat soldaten (zoals vrijwel altijd) te jong zijn om in een oorlog te vechten. Simpelweg omdat ze hem nog niet begrijpen.  

Niels ®elen

Een inktpatroon is een korte kijk op de oorlog in Oekraïne. De 180 patronen die ik op patrouille droeg, zijn vervangen door woorden.