In de kapotgeschoten bossen rondom Jahidne, een plaatsje waar nogal wat mensen worden vermist, zoekt een forensisch team naar lichamen van vermiste burgers. Op verdachte plekken, waar bijvoorbeeld een kruis van stokken staat, steken ze de schop in de grond en beginnen ze te graven. Veel van de mensen die ze uit de klei naar boven halen, worden met hun handen op de rug gebonden en een schotwond in het achterhoofd gevonden.

Vanaf patouillebasis Poentjak in Afghanistan zagen we de dag na een gevecht vaak dat het druk was op de begraafplaatsen in de omgeving. Dan stonden er mensen tussen de lange stokken met felgekleurde repen stof die op de graven geplaatst werden. Het was een vreemde sensatie. Aan de ene kant voelde ik blijdschap. De sensatie van winnen. Tegelijk was er het besef dat iemand zijn vader, partner, zoon, broer of vriend verloren heeft. 

In een oorlog waar militairen niet geremd worden door zulke gevoelens, mist elke vorm van menselijkheid. Daar stapelen wraakgevoelens zich op. Niet alleen moet je dan vrezen voor de duur van het conflict, veel meer voor de ontdekking van waar mensen toe in staat zijn. 

Niels ®elen