‘Tu as rien vu a Hiroshoma’ opent de film Hiroshima mon amour die ik afgelopen week bezocht. De film volgt een Japanse architect en een Franse actrice die een kortstondige affaire beleven in Hiroshima .

Lieve Joyce,

Ik heb niets gezien van Hiroshima. Goed, ik heb een Japanse tante maar verder dan haar verwondering over het aantal fietsen in Nederland zijn onze gesprekken nooit echt gekomen. Zelfs na het zien van Hiroshima mon amour niet.

Veel fantasie had ik niet nodig om de uitspraak van de Japanse architect te kunnen plaatsen, Joyce. Het valt voor mij ook niet te ontkennen, al was het maar omdat ik lang een hekel gehad heb aan de mensen die na het aanhoren van verhalen over Afghanistan precies meenden te weten hoe ik me voelde of hoe het was.

De film duurde voor mij eigenlijk te lang, zoals wij mensen in feite altijd de neiging hebben om dingen te lang te laten duren. Relaties, een leven, het succes of de capitulatie. Te laat beseffen we dat de glans eraf is, dat het eigenlijk voorbij is en proberen we het nog op te rekken.

Hoe mooi was het geweest, Joyce, als ‘lui’ ontdekt had dat ‘elle’ was verdwenen op het taxistation en de kijker getorpedeerd door deze plotselinge wending in verwarring achtergelaten was?

Toen ik deze week bij Kramer en van Doorn – mijn eigen boekhandel – stond, moest ik opnieuw aan de film denken. Zoals ikzelf graag naar de boekenkast bij mensen thuis kijk, keek elle ook in de boekenkast van de architect. Alsof ze hem zou begrijpen door de, louter Japanse, boeken die er in zijn kast stonden.

Bij de boekhandel pakte ik voor de zoveelste keer het boek Geronimo van Leon de Winter op. Opnieuw las ik de achterkant en glimlachte. Ik dacht aan De Hollanders die zo goed hun best hadden gedaan om de oorlog te begrijpen in het gelijknamige stuk. Het was ze goed gelukt, Joyce, daar waren we het allemaal over eens.

Het is een boek dat ik zou moeten lezen, al is het alleen maar vanwege de ogenschijnlijk vergezochte verbanden. Ik realiseerde me dat je soms dingen meemaakt zo surreëel dat je ze niet wilt bevatten. ‘J’ai rien vu en Afghanistan’ fluisterde ik tegen mezelf, Joyce, legde het boek voorzichtig terug en verdween even geruisloos uit de winkel als mijn tante terug naar Japan.

Liefs Niels

Niels ®elen