‘De Russische woordvoerder van Buitenlandse Zaken is erg enthousiast over de gesprekken’, meldt Oost-Europakenner Geert-Jan Hahn op BNR. ‘Deze gesprekken zouden volgens de woordvoerder leiden tot een ‘snelle afhandeling van de situatie.’ 

Over het enthousiasme aan Oekraïense kant hoor of lees ik weinig. Het akkoord waar zij mee thuiskomen, wat hun onderhandelaar Arachamija met hun bevolking moet delen, zijn humanitaire corridors. Op zaterdag tussen acht uur ’s morgens en drie uur ’s middags, zal er rondom de steden Marioepol en Volnovakha een staakt het vuren van kracht zijn. Dan kunnen burgers, vrouwen, kinderen en oude mannen de schuilkelders in de steden verlaten om ergens anders een veilig heenkomen te zoeken.  

Ik denk terug aan eind oktober 2007. Het is warm en vanaf het hoogste punt op de vooruitgeschoven post Poentjak staar ik in de verte. Waar je ook kijkt, zie je mensen, heel veel mensen die in een lange stoet naar het zuiden lopen. Vanaf een afstand zijn het grote blauwe vlekken in het woestijnzand. Het blauw dat zo kenmerkend is voor de boerka’s die de vrouwen in Afghanistan buiten hun huizen dragen. 

Het is een reactie op het radiobericht dat de gouverneur van Uruzgan aan de bevolking zond. Een oproep aan alle mensen om het gebied te verlaten in verband met een op handen zijnde operatie van het Afghaanse leger en ISAF. Spin Ghar is bedoeld om de Taliban uit de Baluchi vallei te verdrijven. Iedereen die achterblijft loopt een risico, is verdacht en vanaf morgen vogelvrij.

Verdriet en naderend onheil gevangen in een beeld.

De uittocht maakt me ongemakkelijk en ik pak een verrekijker. Naast de vrouwen lopen kinderen en her en der zie je een oude man. Ze dragen niet veel meer mee dan wat ze dragen kunnen. Jonge mannen blijven veelal achter. Verdriet en naderend onheil worden gevangen in het beeld van een traag voortbewegende meute op weg naar de provinciehoofdstad Tarin Kowt. 

Het contrast tussen de uitkomsten van de onderhandelingen en het Russische enthousiasme, begrijp ik maar al te goed. Nog maar een paar uur geduld en dan hoeven de Russische militairen zich niet meer in te houden. Dan staat er geen rem meer op de inzet van militaire middelen en op het gebruik van geweld. Hoeft er geen discussie meer gevoerd te worden over vrede, neven of onbedoelde schade. Dan zijn er geen burgerdoelen meer, slechts Oekraïense mannen, ten dode opgeschreven soldaten die achterbleven om te vechten voor hun vrijheid en hun thuis. Het feit dat de Russen vandaag in Marioepol zelfs dat geduld niet op konden brengen, voorspelt weinig goeds voor het verdere verloop van deze oorlog.  

Niels ®elen