-Opinie-

-Niets Rechtvaardigt 7 oktober, maar 7 oktober rechtvaardigt alles- denk ik als een Israëlische vrouw in Berlijn haar standpunten over Gaza deelt. Zojuist heb ik een lezing gegeven over de vervaging van ethische normen in een oorlog. Ze benadrukt het aantal gesneuvelde Israëliërs en haalt haar schouders op over het aantal dode Palestijnen. Hoeveel het er ook zijn, het weegt nooit op tegen wat de Israëliërs is aangedaan. Bovendien zijn het terroristen, dat zou ik na mijn missie in Afghanistan en gevechten tegen de Taliban, toch moeten begrijpen. 

De aanslagen van Hamas juich ik niet toe, geenszins zelfs, maar vind al enige jaren dat Israël onder het mom van zelfverdediging met buitenproportioneel geweld antwoordt. Rechtvaardigt ze enorme nevenschade, onder het mom van zelfverdediging. Ik probeer het te begrijpen, maar loop zelf vast in de vraag hoe een volk dat ooit zo geleden heeft, dit een ander volk aan kan doen.

Een reden om zich in te houden is er voor Israël niet. Elk geweld vraagt om vergelding met zwaardere middelen. Gesteund door Amerika beantwoordt ze de meeste VN-resoluties graag met de tegenaanval zoals onlangs tegen Guterres. Zonder de VN zou het land nooit hebben bestaan, maar dat lijken ze vergeten te zijn. Liever dreigen ze tussen de regels door met de geschiedenis die daaraan voorafging. Een verleden dat het land ertoe dwingt om zichzelf te mogen verdedigen. En in de ogen van Israël is de aanval (denk aan onder andere de zesdaagse oorlog of recent de ‘pieper’ overval) nu eenmaal de beste verdediging. 

Wat wij westerlingen van een veilige afstand als rationele en logische oplossingen zien om de angel uit het conflict te halen, gaan alle betrokken partijen uit de weg. Elke actie wordt hier inmiddels gevoed door de emotie. Natuurlijk zijn ze bereid tot een bestand, maar niet voordat er nog een laatste vergeldingsactie plaatsgevonden heeft en alleen onder voorwaarden die voor de ander onacceptabel zijn. Desondanks blijft het Westen geloven in de diplomatieke oplossing, compromissen, een staakt het vuren op basis van het verstand.

Onze houding naar Israël is er een die met name in de Arabische wereld tot nogal wat scepsis leidt. Wel Iran tot de orde roepen na een raketaanval, ingrijpen in Irak of Afghanistan, in Moslimlanden en opkomen voor de Oekraïne, maar je vingers niet branden aan Israël. Het idee dat het Westerse wereldbeeld blijkbaar superieur is aan het andere denken stuit in het Midden-Oosten steeds vaker op weerstand. “Hypocriet”, oordeelde ook Erdogan onlangs nog. 

De veroordeling door het internationaal gerechtshof, dat de bezetting van de Palestijnse gebieden illegaal is, en de internationale arrestatiebevelen voor Netanyahu en Gallant zijn in dat opzicht een eerste verschuiving, misschien zelfs een ommekeer. Het is een tik op de vingers van Israël, dat zo gewend geraakt is aan onze hand boven hun hoofd dat ze zichzelf daardoor de houding “wie maakt ons wat” kon permitteren. Of die resolutie op tijd komt, is net als de twijfels over het naleven ervan maar zeer de vraag.  

Met 124 stemmen voor en 14 tegen, was er een ruime meerderheid (ook in Europa) die vindt dat de bezetting van de Palestijnse gebieden illegaal is. Nederland bedankt het internationaal gerechtshof voor het waardevolle advies, maar onthoudt zich met 42 andere landen van stemming. Hoewel wij ons wereldwijd graag manifesteren als de hoeder van de internationale rechtsorde, durven we nu geen kant te kiezen, maar waarom?

Een duidelijke verklaring kan ik er niet voor vinden. Maar ik ben bang dat het ons schuldgevoel is dat hierin een rol speelt. Een standpunt innemen op basis van de feiten, is door de emotie haast onmogelijk geworden. Alsof elke twijfel, vraag of analyse over het handelen van Israël de eerste stap is naar een nieuwe golf van antisemitisme, draait het normaal zo moralistische Nederland nu om de hete brei heen. 

In deze eenzijdige manier van het conflict kijken, schuilt een gevaar. Niet alleen voor escalatie van het conflict in de regio, maar voor een toenemende terroristische dreiging, wereldwijde disbalans en (als je liever naar eigen belangen kijkt) verslechtering van onze internationale betrekkingen en dus handel. Zo zie je veel Afrikaanse landen inmiddels liever zakendoen met landen die geen morele eisen stellen aan regeringen of regimes. Landen als Rusland en China die zich niet bemoeien met interne politiek en bereid zijn om die regeringen te helpen in ruil voor wat zij zelf nodig hebben.

Het grootste gevaar van niet objectief, geblinddoekt, naar de gebeurtenissen in Gaza kijken is dat het uiteindelijk tot het failliet van de democratie kan leiden. De ondergang van de vrijheid omdat de kiezer, cynischer geworden van politici die niet doen wat we zeggen, liever stemt op opportunisme. 

Hoe moeilijk ook, om dit te voorkomen heeft het Westen geen andere keuze dan Israël een halt toe te roepen. Als wij de internationale rechtsorde en universele rechten van de mens daadwerkelijk belangrijk vinden, willen laten zien dat we geen onderscheid maken, neemt Nederland daar vanaf heden het voortouw in.  

Niels ®elen