Litteken

Etappe 8

Vechta – Westerbork 144 km

Zeist 9-9-2024

Beste Tom,

Dat de laatste etappe voorbij glijdt, hoef ik jou niet te vertellen. Zadelpijn, vermoeidheid, slechte benen, door de geur van de stal bestaan ze niet meer. Na het eerste uur trapten we ons een tijdlang geluidloos naar Westerbork. Tussengelegen kilometers die afgelegd moesten worden, maar er voor niemand nog toe deden. 

In die stilte dacht ik terug aan de dag ervoor. Aan het begin van de rit stopten we bij Gedenkstätte Bergen Belsen, het voormalige concentratiekamp.

‘Op het terrein waar zelfs de vogels niet fluiten’, vertelde iemand me de eerste keer (1993) dat ik daar ooit was. Die keer was het waar. Ervoer ik “schuldig landschap”. Toen ik er gisteren aankwam, was het anders. Net na zonsopkomst stond aan de bosrand achter de massagraven een tiental reeën, ik spotte twee keer een vos en hoorde spechten, mussen, eksters en merels. 

Toen de rest van de groep aankwam, liepen we gezamenlijk naar de grafsteen van Margot en Anne Frank. Zachtjes lazen sommigen van ons de teksten op de stenen van de massagraven: 

hier ruhen

2500 toten

April 1945

Volledig in beslag genomen door het litteken dat de geschiedenis hier door het land getrokken had, hoorden ze nog geen vogel fluiten.

Groet

Niels