Beeld van een experiment uit: Wit is ook een kleur van Sunny Bergman
Lieve Sunny,
Het is voor mij geen verrassing dat alle mensen discrimineren, meerdere malen per dag zelfs. Of dat we vol zitten met vooroordelen over dik, dun, geloof, geaardheid, huidskleur. Ook ik heb ze, en ben me daarvan bewust, maar desondanks worstel ik met de term ‘white privileged.’ Niet omdat ik hem niet begrijp of wil ontkennen, maar veel meer omdat ik niet weet hoe ik het kan veranderen.
‘Is het zo moeilijk voor je om toe te geven dat je het bent?’ Je vraag klonk alsof ik over te weinig empathie beschik als ik dit niet toe wil geven. Als bewijs voor het bestaan van white privileges volgen algemene voorbeelden die ik ken en herken maar waarvan, zonder het mij te vragen of dat daadwerkelijk zo is, gesteld wordt dat ik niet weet wat het is.
Het is het tweede punt dat me verwart. Mijn gevoel zegt: ik wil naar je luisteren en je begrijpen; maar de pure logica in mijn hoofd stribbelt tegen. Het is een oordeel over mij, gebaseerd op een generalisatie, en was dat nu net niet wat mij verweten wordt? Mijn brein gaat als automatisch op zoek naar voorbeelden die me vrijpleiten. Hoe vaak ben ik in discotheken geweigerd omdat mijn haar destijds te kort was. Heb ik te horen gekregen ‘bist du neonazi oder was?’ Ben ik achter mijn rug om uitgemaakt voor Jood en op de autoroute of vliegvelden gecontroleerd (all the way) omdat ik een jonge Nederlander ben en dus drugs bij me zou hebben?
Natuurlijk doen mijn voorbeelden niet ter zake, Sunny, maar het kwaad in mijn hoofd is geschied. Ik ben dit allemaal geworden: ik, de militair die ervan overtuigd is dat militairen opkomen voor de mensen die bedreigd of misbruikt worden wegens sekse, kleur, geaardheid, geloof of wat al niet meer; ik, die mijn vrijheid opofferde om die van andere mensen die dit privilege niet kennen te bevechten, in de stank van een oorlog die politiek verkocht werd als wederopbouwmissie.
Privileges (niet alleen white) zijn er, Sunny, wie daaraan twijfelt doet er goed aan een weekje in Aleppo op zoek te gaan naar een hotspot. Maar ik kan mijn white privileges niet in kaart brengen. Wanneer en hoe vaak ik voordeel heb gehad van mijn blank zijn? Ik weet slechts wanneer ik er bewust voor kies geen gebruik te maken van de voordelen die mijn afkomst me bieden. Stellen dat ik het ben, voelt daarom als aanval op mijn morele kompas. Het is iets wat ik ben tegen wil en dank. Zoals ik ook een witte man ben. Het is niet iets waar ik voor kies en dus wil ik het er niet over hebben.
Toen ik na de uitzending nog wat met Elvin uit de documentaire stond te praten, braken drie witte mannen onbeschoft in en spraken hem neerbuigend aan alsof hij van de beveiliging was. Met stomheid geslagen keken we elkaar aan en schoten in de lach. White privileges komen voort uit domme arrogantie en vooroordelen. Hoewel ik vrees dat het een eindeloos gevecht is, kun je op me rekenen zoals Don Quichot op Sancho Panza.
Liefs
Niels
Externe links:
Wit is ook een kleur
