Circus Maximus Rome

Vanaf de Via dei Cerchi loop ik door het gras de voormalige arena van Circus Maximus in. Rechts van ons ligt het Foro Romano, daarachter het Colosseum. Terwijl de zon in mijn ogen schijnt, zak ik ontspannen door de knieën en haal mijn vingers over de bodem van de voormalige arena. Langzaam laat ik het gruis en grind door de vingers glijden en sluit even mijn ogen om me voor te stellen hoe een dag in een vol circus eruit gezien moet hebben.

De Romeinen wisten het eeuwen geleden al, beschaving is een groot goed en dus besloten ze dat de beschaving gedeeld moest worden met de rest van de wereld. Om de beschaving te delen legden ze wegen aan en rustten ze legioenen uit die vanuit Rome over deze wegen vertrokken. Als helden werden ze uitgezwaaid en marcheerden ze de vrijheid tegemoet.

Mijn vingers gaan naar mijn neus en lippen. Het stof van de Romeinse arena’s moet ooit doordrenkt geweest zijn met bloed zoals de stranden in Normandië waarvan wordt gezegd dat de zee er op 6 juni 1944 roestbruin kleurde. Het Romeinse gruis op mijn lippen smaakt en ruikt, in tegenstelling tot de zilte geur van Omaha Beach of de zoete geur van de Afghaanse woestijn, nergens naar.

De bomen om mij heen zijn niet oud genoeg om getuige geweest te kunnen zijn van de grootsheid van het Romeinse Rijk of de democratie die zich meer dan een millennium lang over grote delen van Europa en Afrika uit wist te strekken. Slechts de ruïnes en de Tiber zijn oud genoeg om het te weten maar zij vertellen, te oud om nog te liegen, wijselijk zwijgend hun verhaal.

Een verhaal, ontdaan van alle romantiek, dat laat zien dat mensen tot grote dingen in staat zijn maar tegelijkertijd niet om kunnen gaan met vrijheid. Een verhaal over een rijk dat wist dat democratie niet gaat over gelijkheid maar juist over een bewust gekozen ongelijkheid, dat zich bedreigd voelde door slaven en gladiatoren en daarom een voorbeeld stelde langs de Via Appia Antica waar deze untermenschen als de terroristen van die tijd terecht werden gesteld.

Toen er geen vijanden meer over waren om te verslaan, pas toen is het rijk ten onder gegaan. Een steeds individualistischer wordende Senaat sneuvelt door een groeiend verlangen naar status en persoonlijke macht. Vervallen in drinkgelag en orgiën bleek uitgerekend vooruitgang een onoverwinnelijke vijand.

Op mijn lippen kleeft droog een laatste restje zand. Vrijheid heeft geen smaak of kleur en terwijl ik spuug op de grond van een arena waar ooit 300.000 tevreden mensen naar de paardenrennen keken, zwaait een volk -ergens op de wereld- haar nieuwe helden uit. In het huidige Rome rent een oud-president achter jonge vrouwen aan. De gewone mensen, verveeld door internetporno en verongenoegd vanwege de financiële crisis, worden langzaam maar zeker steeds egoïstischer. Het volk, ‘De Hollanders’ moet tot de val van onze huidige democratie -om waarheden te verhullen- nog steeds tevreden gehouden worden met brood en spelen.

Niels ®elen